Historia Katedry Fizyki Ciała Stałego
Katedra Fizyki Ciała Stałego na WFTiMS powstała w 1983 r. pod nazwą II Katedra Fizyki, aby w 1984 r. otrzymać miano Fizyki Ciała Stałego. Pierwszym jej kierownikiem został prof. Olgierd Gzowski. W latach 80. prowadzono tu prace poznawcze nt. mechanizmów transportu elektronów w szkłach tlenkowych oraz prace aplikacyjne związane z wytwarzaniem i optymalizacją parametrów kanałowego powielacza elektronów.
Prof. dr hab. Olgierd Gzowski
Prof. dr hab. Mieczysław Chybicki
Od roku 1986 prowadzono prace badawcze w zakresie stosowania metody zol-żel do wytwarzania cienkich warstw żelowych, kserożeli i aerożeli, a celem ich było opracowanie technologii otrzymywania monolitów szkła kwarcowego oraz warstw ochronnych. W tym samym czasie rozpoczęto badania teoretyczne zjawisk transportu elektronów w cienkich warstwach (dr Jarosław Rybicki). W r. 1989 zostaje zlikwidowana Katedra Fizyki Technicznej, a jej pracownicy przechodzą do KFCS. W rezultacie, uprawiana przez wiele lat w Katedrze Fizyki Technicznej metoda tarcia wewnętrznego, staje się jednym z głównych kierunków badań realizowanych w KFCS. Tutaj w 1986 r. odkryto zjawisko wysokotemperaturowego nadprzewodnictwa i w 1987 r. rozpoczęto (dr B. Kusz) prace nad wytwarzaniem wysokotemperaturowych nadprzewodników oraz badania tych materiałów metodą tarcia wewnętrznego. Od 1989 r. prowadzone są w KFCS (dr B. Augustyniak) badania naprężeń w materiałach ferromagnetycznych z wykorzystaniem efektu Barkhausena.
Dr hab. Bolesław Augustyniak
Od roku 1999 krystalizuje się tematyka badawcza katedry realizowana w ramach nieformalnych zespołów naukowych skupionych wokół samodzielnych pracowników naukowych.
Od roku 2002 prace badawcze w realizowane są w ramach 4 zespołów naukowych: Fizyki szkieł i żeli (prof. L. Murawski), Badań wysokotemperaturowych nadprzewodników (prof. W. Sadowski), Dynamiki molekularnej (dr hab. J. Rybicki), Nieniszczących metod defektoskopii (dr hab. B. Augustyniak).
Prof. dr hab. inż. Wojciech Sadowski
Prof. dr hab. inż. Leon Murawski
W roku 2006 w zespole Fizyki szkieł i żeli rozpoczęto prace nad nowymi anodowymi materiałami perowskitowymi do konstrukcji tlenkowych ogniw paliwowych. Ich rozwój doprowadził w 2009 do powstania nowego — 5-tego zespołu Badań materiałów ceramicznych do ogniw paliwowych SOFC (dr hab. M. Gazda, dr hab. B. Kusz). Prowadzone są tu prace nad materiałami anodowymi oraz badania elektrolitów protonowych z rodzin niobianów i cerianów o wysokim przewodnictwie protonowym (dr hab. M. Gazda)
W zespole Badań wysokotemperaturowych nadprzewodników opracowano metody syntezy oraz badano właściwości transportowe monokryształów i ceramik wysokotemperaturowych nadprzewodników. Ważne wyniki uzyskano w badaniach nowych związków nadprzewodnikowych (dr hab. T. Klimczuk).
W zespole Dynamiki molekularnej początkowo zastosowano metody dynamiki molekularnej oraz badania widm EXAFS do określenia struktury najbliższego otoczenia jonów Bi i Pb w szkłach krzemianowych oraz w szkłach poddanych procesowi redukcji w wodorze. W późniejszym okresie rozwijano algorytmy obliczeń dwuskalowych MD/TB, przeprowadzono symulacje zarysowań i nanoskrawania wybranych metali oraz przebiegu koalescencji klasterów metalicznych. W ramach projektu MULTIPOL 6PR prowadzono obliczenia kwantowe oraz kwantowo-klasyczne mechanizmów chemicznej modyfikacji parylenów w zastosowaniach optycznych i elektronicznych (dr M. Bobrowski).
Prof. dr hab. inż. Tomasz Klimczuk
W zespole Nieniszczących metod defektoskopii rozwijano metody oceny stopnia degradacji stali eksploatowanych w energetyce z wykorzystaniem efektu emisji magnetoakustycznej oraz efektu Barkhausena, określano zmiany właściwości stali austenitycznych. Zespół współpracuje z przemysłem energetycznym, dla którego przeprowadza badania defektoskopowe.
Działalność dydaktyczna katedry koncentruje się na zajęciach z podstaw fizyki dla innych wydziałów PG oraz na udziale w realizacji programu studiów na kierunku Fizyka techniczna, w ramach którego prowadzone są zajęcia związane z profilem naukowym katedry — fizyką ciała stałego.
W ramach międzywydziałowego (W. Ch., W. Mech., WFTiMS) kierunku Inżynieria materiałowa KFCS prowadzi specjalność Inżynieria materiałów funkcjonalnych.
W roku 2006 Rada Wydziału FTiMS na wniosek kierownika KFCS powołuje nową specjalność na kierunku Fizyka Techniczna pod nazwą Nanotechnologia. W tym samym czasie rozpoczęto prace koncepcyjne nad przygotowaniem projektu Budowa Centrum Nanotechnologii PG, który sfinalizowano otwarciem 23 II 2013 r. nowoczesnego Centrum Nanotechnologii PG i uruchomieniem nowego kierunku, realizowanego we współpracy z Wydz. Mechanicznym, na WFTiMS prowadzonego przez KFCS – Nanotechnologia.
KFCS nadal zajmuje się wytwarzaniem i badaniami nowych materiałów, choć na poziomie, który u jej Twórców był w sferze marzeń. Jednak w dużej mierze dzięki ich pracy i wizji zawdzięczamy, że dziś to już dla nas realność.
Oprac.:
prof. W. Sadowski
prof. L. Murawski