Historia Katedry Fizyki Ciała Stałego
Katedra Fizyki Ciała Stałego na WFTiMS powstała w 1983 r. pod nazwą II Katedra Fizyki, aby w 1984 r. otrzymać miano Fizyki Ciała Stałego. Pierwszym jej kierownikiem został prof. Olgierd Gzowski. W latach 80. prowadzono tu prace poznawcze nt. mechanizmów transportu elektronów w szkłach tlenkowych oraz prace aplikacyjne związane z wytwarzaniem i optymalizacją parametrów kanałowego powielacza elektronów.
![O.Gzowski](https://pg.edu.pl/files/ftims/styles/large/public/2021-03/Gzowski_1.jpg?itok=R0tONiom)
Prof. dr hab. Olgierd Gzowski
![M.Chybicki](https://pg.edu.pl/files/ftims/styles/large/public/2021-03/Chybicki_0.jpg?itok=aETe2ed3)
Prof. dr hab. Mieczysław Chybicki
Od roku 1986 prowadzono prace badawcze w zakresie stosowania metody zol-żel do wytwarzania cienkich warstw żelowych, kserożeli i aerożeli, a celem ich było opracowanie technologii otrzymywania monolitów szkła kwarcowego oraz warstw ochronnych. W tym samym czasie rozpoczęto badania teoretyczne zjawisk transportu elektronów w cienkich warstwach (dr Jarosław Rybicki). W r. 1989 zostaje zlikwidowana Katedra Fizyki Technicznej, a jej pracownicy przechodzą do KFCS. W rezultacie, uprawiana przez wiele lat w Katedrze Fizyki Technicznej metoda tarcia wewnętrznego, staje się jednym z głównych kierunków badań realizowanych w KFCS. Tutaj w 1986 r. odkryto zjawisko wysokotemperaturowego nadprzewodnictwa i w 1987 r. rozpoczęto (dr B. Kusz) prace nad wytwarzaniem wysokotemperaturowych nadprzewodników oraz badania tych materiałów metodą tarcia wewnętrznego. Od 1989 r. prowadzone są w KFCS (dr B. Augustyniak) badania naprężeń w materiałach ferromagnetycznych z wykorzystaniem efektu Barkhausena.
![B.Augustyniak](https://pg.edu.pl/files/ftims/styles/large/public/2021-03/augustyniak.png?itok=f0-RhMFo)
Dr hab. Bolesław Augustyniak
Od roku 1999 krystalizuje się tematyka badawcza katedry realizowana w ramach nieformalnych zespołów naukowych skupionych wokół samodzielnych pracowników naukowych.
Od roku 2002 prace badawcze w realizowane są w ramach 4 zespołów naukowych: Fizyki szkieł i żeli (prof. L. Murawski), Badań wysokotemperaturowych nadprzewodników (prof. W. Sadowski), Dynamiki molekularnej (dr hab. J. Rybicki), Nieniszczących metod defektoskopii (dr hab. B. Augustyniak).
![W.Sadowski](https://pg.edu.pl/files/ftims/styles/large/public/2021-03/WSadowski_0.jpg?itok=3DTKRwgR)
Prof. dr hab. inż. Wojciech Sadowski
![L.Murawski](https://pg.edu.pl/files/ftims/styles/large/public/2021-03/murawski.png?itok=QKLGpAkK)
Prof. dr hab. inż. Leon Murawski
W roku 2006 w zespole Fizyki szkieł i żeli rozpoczęto prace nad nowymi anodowymi materiałami perowskitowymi do konstrukcji tlenkowych ogniw paliwowych. Ich rozwój doprowadził w 2009 do powstania nowego — 5-tego zespołu Badań materiałów ceramicznych do ogniw paliwowych SOFC (dr hab. M. Gazda, dr hab. B. Kusz). Prowadzone są tu prace nad materiałami anodowymi oraz badania elektrolitów protonowych z rodzin niobianów i cerianów o wysokim przewodnictwie protonowym (dr hab. M. Gazda)
W zespole Badań wysokotemperaturowych nadprzewodników opracowano metody syntezy oraz badano właściwości transportowe monokryształów i ceramik wysokotemperaturowych nadprzewodników. Ważne wyniki uzyskano w badaniach nowych związków nadprzewodnikowych (dr hab. T. Klimczuk).
W zespole Dynamiki molekularnej początkowo zastosowano metody dynamiki molekularnej oraz badania widm EXAFS do określenia struktury najbliższego otoczenia jonów Bi i Pb w szkłach krzemianowych oraz w szkłach poddanych procesowi redukcji w wodorze. W późniejszym okresie rozwijano algorytmy obliczeń dwuskalowych MD/TB, przeprowadzono symulacje zarysowań i nanoskrawania wybranych metali oraz przebiegu koalescencji klasterów metalicznych. W ramach projektu MULTIPOL 6PR prowadzono obliczenia kwantowe oraz kwantowo-klasyczne mechanizmów chemicznej modyfikacji parylenów w zastosowaniach optycznych i elektronicznych (dr M. Bobrowski).
![T.Klimczuk](https://pg.edu.pl/files/ftims/styles/large/public/2021-03/klimczuk.png?itok=oj7T2TTC)
Prof. dr hab. inż. Tomasz Klimczuk
W zespole Nieniszczących metod defektoskopii rozwijano metody oceny stopnia degradacji stali eksploatowanych w energetyce z wykorzystaniem efektu emisji magnetoakustycznej oraz efektu Barkhausena, określano zmiany właściwości stali austenitycznych. Zespół współpracuje z przemysłem energetycznym, dla którego przeprowadza badania defektoskopowe.
Działalność dydaktyczna katedry koncentruje się na zajęciach z podstaw fizyki dla innych wydziałów PG oraz na udziale w realizacji programu studiów na kierunku Fizyka techniczna, w ramach którego prowadzone są zajęcia związane z profilem naukowym katedry — fizyką ciała stałego.
W ramach międzywydziałowego (W. Ch., W. Mech., WFTiMS) kierunku Inżynieria materiałowa KFCS prowadzi specjalność Inżynieria materiałów funkcjonalnych.
W roku 2006 Rada Wydziału FTiMS na wniosek kierownika KFCS powołuje nową specjalność na kierunku Fizyka Techniczna pod nazwą Nanotechnologia. W tym samym czasie rozpoczęto prace koncepcyjne nad przygotowaniem projektu Budowa Centrum Nanotechnologii PG, który sfinalizowano otwarciem 23 II 2013 r. nowoczesnego Centrum Nanotechnologii PG i uruchomieniem nowego kierunku, realizowanego we współpracy z Wydz. Mechanicznym, na WFTiMS prowadzonego przez KFCS – Nanotechnologia.
KFCS nadal zajmuje się wytwarzaniem i badaniami nowych materiałów, choć na poziomie, który u jej Twórców był w sferze marzeń. Jednak w dużej mierze dzięki ich pracy i wizji zawdzięczamy, że dziś to już dla nas realność.
Oprac.:
prof. W. Sadowski
prof. L. Murawski