Studenci z wizytą w NCPS SOLARIS i ACMiN | FTiMS - Politechnika Gdańska

Krakowskie Centrum SOLARIS działa przy Uniwersytecie Jagiellońskim. Jest ośrodkiem badań prowadzonych z wykorzystaniem promieniowania synchrotronowego i kriomikroskopii elektronowej. Obecnie do synchrotronu dołączonych jest sześć linii badawczych, kolejne trzy są w fazie budowy, a dwie – na etapie koncepcyjnym. W przyszłości na hali eksperymentalnej funkcjonować ma kilkanaście linii badawczych z około dwudziestoma stanowiskami pomiarowymi. W ośrodku swoje miejsce mają także dwa najnowszej generacji kriomikroskopy elektronowe (metoda cryo-EM: cryogenic electron microscopy) o wdzięcznych nazwach Titan Krios i Glacios.

Synchrotrony pozwalają zajrzeć w głąb materii, by dokonać jej precyzyjnej analizy w aspektach takich jak skład i struktura; ich promieniowanie stymuluje procesy zachodzące w materii, wywołuje zmiany w badanych obiektach; otwierają nowe możliwości badawcze; umożliwiają przeprowadzanie analiz dotychczas dla badaczy niedostępnych; pozwalają skrócić czas badań i uzyskać lepsze wyniki.

cryo-EM jest metodą obrazowania z atomową zdolnością rozdzielczą, która umożliwia rozwiązywanie struktur atomowych cząstek organicznych bez konieczności ich uprzedniej krystalizacji. Wykorzystuje się ją m.in. w bionanotechnologii, przemyśle farmaceutycznym, kosmetycznym i energetycznym oraz nanotechnologii i nowoczesnych materiałach.

Studenci mieli możliwość przyjrzeć się i zapoznać z zaawansowanymi technologiami badawczymi do analizy struktury materiałów. Zwiedzanie ośrodka z technikami pracującymi w nim było wyjątkowym doświadczeniem. Dało możliwość zadawania pytań i dzięki temu zyskania wiedzy o możliwościach, jakie stwarza współczesna nauka np. w badaniu zjawisk z odległej przeszłości: poddane analizom fragmenty kości dinozaura, zawierające krew, dają wgląd m.in. w jego jadłospis.

Akademickie Centrum Materiałów i Nanotechnologii przy Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, powstałe w roku 2013, realizuje interdyscyplinarne projekty badawcze (łącząc ze sobą inżynierię materiałową, fizykę, chemię materiałów oraz bionanotechnologię), poszukuje innowacyjnych rozwiązań dla zrównoważonej gospodarki (jest obecne na Polskiej Mapie Infrastruktury Badawczej). Prowadzi badania w dziedzinie nanotechnologii oraz nowoczesnych materiałów. Służy badaczom, przedsiębiorcom i studentom, upowszechnia wiedzę z zakresu nanotechnologii, zaawansowanych technik badawczych oraz nowatorskich materiałów.

W ACMiN studenci oglądali m.in. TEM – transmisyjny mikroskop elektronowy  – o którym podstawową wiedzę otrzymali podczas zajęć w PG. Urządzenie, którym dysponuje ośrodek, umożliwia obrazowanie struktury szerokiej gamy materiałów w jasnym i ciemnym polu, co z kolei pozwala na analizę wielkości krystalitów w materiale, zdefektowania materiału, grubości powłok itp. Wysoka rozdzielczość mikroskopu daje możliwość szczegółowego obrazowania nanostruktur oraz bezpośredniego obrazowania struktury atomowej materiałów. 

Bogata oferta badawcza ośrodka zaprezentowana studentom, możliwość rozmowy z pracownikami, którzy chętnie dzielili się swoją wiedzą i praktyką, były dla odwiedzających niezwykle inspirującym doświadczeniem.

Opiekunem naukowym grupy była dr hab. inż. Agnieszka Witkowska, prof. PG.

oprac. L. Namysł